Meditatie Pinksteren

Het blijft één van mijn favoriete citaten: ‘Met Kerst gaat de hemel open. Met Pasen gaat de aarde open. En met Pinksteren gaan de harten open.’

Het geeft iets weer van de betekenis van Pinksteren.

Tegelijk is Pinksteren een feest wat moeilijk uit te leggen is.

Ja natuurlijk, het is op de 50^ste dag na Pasen (en vijftig, dat is Pentacoste in het Grieks, verbasterd tot Pinksteren).

We vieren de uitstorting van de heilige Geest.

We kunnen elkaar het verhaal vertellen zoals Lucas dat in het boek Handelingen aan ons heeft doorgegeven. Hoe de leerlingen van Jezus, nadat Hij was omhooggeheven en opgenomen was in een wolk, bij elkaar waren. Plotseling hoorden ze het geluid als van een hevige windvlaag, dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. En er verschenen aan hen een soort vlammen die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, en allen werden vervuld van de heilige Geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven. Zo staat het beschreven in Handelingen 2.

Maar wat is dat nu, vervuld zijn van de heilige Geest?

Want die Geest is niet zichtbaar!

Nee, je kunt de heilige Geest niet zien, maar in de Bijbel vinden we wel een aantal beelden die symbool staan voor de kanten en karaktereigenschappen van de Geest.

Hij is:

Als een duif,

Als vuur of vlammen

Als de wind

Als een zegel of stempel

Als wijn

Als vreugde olie

Als water

Als adem…

Zonder adem is er geen leven mogelijk. We hebben de adem nodig!

Het verhaal van G’d met mensen begint in de Bijbel met adem.

De eerste zin van de Bijbel vertelt het ons al ‘In het begin schiep G’d de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar G’ds Geest zweefde over het water.’

In slechts één zin wordt een enorme spanning opgebouwd. Een woeste, doodse aarde, duisternis over de oervloed. En daaroverheen zwevend: de Geest van G’d, de adem van G’d, de wind van G’d…

Het Hebreeuwse woord ‘roeach’ heeft deze drie betekenissen tegelijk: wind, adem en geest. Hetzelfde geldt voor het Griekse ‘pneuma’ en voor het Latijnse ‘spiritus’.

Het is steeds de wind, de adem, de geest van G’d die zweeft over het oerwater, de woeste en doodse aarde. En de grote vraag is: hebben die wat met elkaar, worden ze door elkaar geraakt? Of hebben die geest en die aarde niets voor elkaar te betekenen? Het is de vraag naar het begin. Het is de vraag van alle tijden.

Genesis 1 vervolgt met het eerste scheppingsverhaal. De Eeuwige roept met woorden de wereld tot aanzien. G’d maakt scheiding tussen licht en donker, tussen het natte en het droge. De wereld kan gaan groeien en bloeien.

In het tweede scheppingsverhaal, in Genesis 2 vers 7, lezen we hoe G’d de mens zijn levensadem in blaast. ‘Toen maakte G’d, de Heer, de mens. Hij vormde hem uit stof, uit aarde, en blied hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen.

Wat beide verhalen ons willen vertellen is dat zonder de Eeuwige de wereld ondenkbaar, onbestaanbaar, is. Als G’d er niet was, als de Geest, als de spirit van G’d er niet was, zouden er geen mensen zijn. Dat is een andere betekenis van het woordje ‘geest’. In de oude bijbelse talen betekent het ook ‘kracht’, ‘levenskracht’.

Bij de uitstorting van de heilige Geest met Pinksteren, gaat het over geest, over wind, over adem, over kracht en over levenskracht. Vuur uit de lucht dat omlaag komt. Goddelijke nabijheid. G’ds geest die de leerlingen helemaal vol maakt, vervult. Zo vol en zo vervuld dat ze niet anders kunnen dan erop uit gaan, naar buiten. En ze praten en vertellen als nooit tevoren, een geïnspireerde groep mensen.

Geest heeft te maken met energie, met spirit, met levenskracht.

In mijn jeugdjaren gingen wij vaak met het Hemelvaartweekend of met Pinksteren kamperen in het zuidelijkste puntje van Limburg. En ik kan mij nog goed herinneren dat we op een zondag naar de kerk in Treebeek gingen. De kerk waar mijn moeder was gedoopt en opgegroeid, en mijn ouders waren getrouwd, voordat zij in Zwolle gingen wonen.

De predikant had op zijn preekstoel een glas water staan, en een glas 7Up. En hij vertelde dat de Pinkstergeest lijkt op 7Up, kleine belletjes die de vloeistof in beweging brengen. Een aansprekend voorbeeld. Ook als je beseft dat als ergens geen geest meer inzit, de kracht eruit is. Dat geldt voor het glas 7Up, maar ook voor een geloofsgemeenschap, een kerk. En dat geldt ook voor een bedrijf, een school of een sportvereniging. Als er geen geest in zit, dan wordt het niks, de fut is er uit.

Gelukkig zijn er veel manieren waarop mensen ‘begeesterd’ kunnen raken.

Als het goed is, kun je daar in de geloofsgemeenschap iets van ervaren. Want juist daar mogen we vol zijn van de verhalen die we horen en aan elkaar doorvertellen. Verhalen van de Eeuwige en zijn mensen, verhalen van de mens en de Eeuwige. In de kerk is plaats om te ontmoeten. Elkaar. En G’d.

Met Pinksteren ervaren de volgelingen van Jezus echt de nabijheid van Jezus en de nabijheid van G’d.

Ook wij mogen dat zo beleven. Pinksteren is het feest dat G’d de mensen nabij is, waar zij ook gaan, waar zij zich ook bevinden op hun levensweg.

Zonder geest, zonder adem, kan geen mens.

Esther Pierik

Pastor / kerkelijk werker PG Oldemarkt